yıldırımdan korunma sistemleri nasıl çalışır?
Time : 2024-12-26
Yıldırım koruma sistemi (LPS), binaları, yapıları ve elektrik sistemlerini yıldırım çarpmalarının zararlı etkilerinden korumak için tasarlanmıştır. Yıldırım çarpmasını güvenli bir şekilde yere yönlendirerek yangın, elektrik hasarı ve yaralanma riskini en aza indirir. Sistem genellikle aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
●Hava Terminalleri (Paratonerler)
Bunlar bir yapının en yüksek noktalarına yerleştirilen sivri uçlu metal çubuklardır. Paratonerlerin amacı yıldırım düşmesini engellemektir. Çubuğun sivri ucu yıldırımın takip edebileceği düşük dirençli bir yol oluşturarak yıldırımın doğrudan yapıya çarpmasını önler.
●Şefler
Bunlar, yıldırım çubuğunu toprağa bağlayan kablolar veya tellerdir. Genellikle bakır veya alüminyumdan yapılırlar çünkü bu metaller mükemmel elektriksel iletkenliğe sahiptir. İletkenler, yıldırım çarpmasının elektrik akımının yıldırım çubuğundan toprağa ulaşması için güvenli bir yol sağlar.
●Topraklama Sistemi
Topraklama sistemi elektrotlardan (genellikle bakır veya galvanizli çelik çubuklar, levhalar veya toprağa gömülü bir tel örgüsü) oluşur. Topraklama sisteminin amacı elektrik yükünü güvenli bir şekilde toprağa dağıtmaktır. Yıldırım akımının yapıdan uzaklaşması için düşük dirençli bir yol sağlar.
●Aşırı Gerilim Koruma Cihazları (SPD'ler)
Bunlar elektrik sistemindeki önemli noktalara, örneğin elektrik hatlarına, iletişim hatlarına veya binanın elektrik panosuna kurulur. SPD'ler, yakındaki yıldırım düşmelerinin neden olduğu voltaj yükselmelerinin (dalgalanmaların) elektrikli ekipmanlara zarar vermesini önlemeye yardımcı olur. Aşırı voltajı toprağa yönlendirirler.
Nasıl çalışır:
Yıldırım Düşmesi: Yıldırım bir yapıya çarptığında, paratoner (hava terminali) yıldırımı engeller.
İletim: Yıldırım akımı iletken boyunca ilerleyerek elektrik yükünü hassas bölgelerden güvenli bir şekilde uzaklaştırır.
Topraklama: Topraklama sistemi elektriği toprağa dağıtarak yapıya veya elektrik sistemlerine gelebilecek zararı önler.
Aşırı Gerilim Koruması: SPD'ler elektrikli ekipmanları yüksek gerilim dalgalanmalarından koruyarak hassas cihazların güvenliğini sağlar.
Yıldırımın takip edeceği kontrollü bir yol sağlayarak yıldırım koruma sistemi, yıldırımın neden olduğu yangın, yapısal hasar ve elektrik dalgalanmaları riskini azaltır. Uygun şekilde kurulan sistemler, sık sık gök gürültülü fırtına ve yıldırım düşmelerine maruz kalan bölgelerde hayati önem taşıyabilir.